Basisschoolleerling krijgt beroep dat nu nog niet bestaat

Van de kinderen die nu waar ook ter wereld naar de basisschool gaan, krijgt twee derde later een beroep dat nu nog niet bestaat. Een derde van de nu voor banen benodigde vaardigheden zal worden vervangen door nieuwe. Dat stelt het World Economic Forum (WEF) in het rapport ‘The Future of Jobs’.

Het WEF stelt vast dat de ‘disruptieve’ veranderingen in businessmodellen de komende jaren diepgaande veranderingen op de arbeidsmarkt tot gevolg zullen hebben. Voor het onderzoek heeft het WEF een enquête gehouden onder 371 ‘leidende mondiale werkgevers’, die meer dan dertien miljoen werknemers vertegenwoordigen in negen industriële sectoren in vijftien landen, waaronder Nederland.

Het WEF signaleert dat de technische ontwikkelingen over een breed spectrum razendsnel verlopen. Op tal van gebieden worden nu beslissende stappen gezet, zoals met kunstmatige intelligentie, robotica, nanotechnologie, 3D-printing, erfelijkheidsleer en biotechnologie. Daarbij is van grote betekenis dat de ontwikkelingen op het ene terrein die op het andere versterken. Nieuwe slimme systemen kunnen de mensheid helpen om tal van problemen, met bijvoorbeeld voedselschaarste, opwarming van de aarde, CO2-uitstoot, gezondheid en ziekte, op te lossen.

ICT

Uit de enquête komt naar voren dat veranderingen op de arbeidsmarkt als gevolg van veranderende technologie volgens de werkgevers in zeer sterke mate samenhangen met de iCT-ontwikkelingen. De doorwerking van het mobiele internet en cloudtechnologie weeg daarbij het zwaarst mee en wordt nu al sterk gevoeld. Voor de periode na 2018 wordt hier geen grote invloed meer van verwacht. Dat ligt anders bij het onderdeel processnelheid en big data. Ook hier kan de doorwerking voor de arbeidsmarkt groot zijn, maar deze loopt vermoedelijk ook langer door.

Opvallend is dat de gevolgen van de opkomst van de robot en van kunstmatige intelligentie op de arbeidsmarkt als veel minder ingrijpend worden gezien. Dat lijkt enigszins in contrast te staan met de regelmatig geuite zorgen over de toekomstige vervanging van werk door de robotarm.

Flexibel werk

De meest ingrijpende invloed op het werk wordt echter niet zozeer van de kant van de techniek verwacht. De grootste invloed op de arbeidsmarkt gaat uit van het veranderende karakter van werk en arbeidsomstandigheden zelf en de verdere opkomst van flexibel werk.

Het WEF komt tot de conclusie dat de komende ingrijpende veranderingen op de arbeidsmarkt de genderkloof weer kan doen toenemen. Geschat wordt dat het banenverlies redelijk gelijkmatig verdeeld zal zijn over mannen en vrouwen. Omdat vrouwen een klein deel uitmaken van de werkende gemeenschap kan dat toch tot gevolg hebben dat de genderkloof weer wat groter wordt.

Kantoorbanen

Vrouwen hebben het nadeel dat ze relatief sterk vertegenwoordigd zijn in de kantoor- en administratieve banen, een sector waar veel arbeidsplaatsen verloren gaan. Daar staat tegenover dat een te verwachten zwaarder accent op het vinden van talent er weer toe kan leiden dat vrouwen sneller doorstromen naar de betere banen.

De personeelsafdelingen van de bedrijven staan voor grote uitdagingen. Uit de studie komt naar voren dat de leiding van HR-afdelingen zich wel bewust is van het grote aantal uitdagingen, maar te langzaam tot actie overgaat.

Prioriteit

Twee derde van de respondenten meent dat de planning van het werknemersbestand en de noodzaak tot ‘verandermanagement’ een voldoende hoge prioriteit heeft in hun organisatie. Ook ongeveer twee derde van de respondenten zegt de intentie te hebben te investeren in de omscholing van werknemers

Bron: FD.nl